Gehuchten van Waterlandkerkje; liever Turks dan paaps

Tot de kleine gemeente Waterlandkerkje behoorden tot aan de opheffing in 1970 een tiental gehuchten, waaronder het aansprekende Turkeye. Hieronder informatie over enkele van deze kleine nederzettingen. 

 Turkeije

Dit schilderachtige gehucht ligt aan de weg Waterlandkerkje-IJzendijke. De naam herinnert aan de versterkingen Groot Turkeijen, Klein Turkeijen en Constantinopel, die prins Maurits hier liet aanleggen aan het begin van de zeventiende eeuw. Nederland genoot tijdens de Tachtigjarig Oorlog steun van Turkije in de strijd met Spanje. 

Watergeuzen droegen zilveren sieraden op hun kleren in de vorm van een halve maan waarop de tekst ‘Liever Turks dan Paaps’ was aangebracht. De tekst vloeit voort uit de gedachte dat  je beter van doen had met de islamitische Turken, omdat die andersdenkenden met rust lieten, mits zij belasting betaalden. Dit dan in tegenstelling tot de paus en de Spaanse koning die wilde heersen over het geweten, waardoor protestanten hun geloof niet in vrijheid mochten belijden.

Kinderen op de lagere school in IJzendijke kregen vroeger nog een mooi verhaal te horen van meester Cornelis. Turkeye was volgens hem ontstaan door de vestiging van watergeuzen in de streek, nadat zij Biervliet hadden veroverd. Inwoners van het toen nog Spaanse, en dus katholiek gebleven, IJzendijke noemden deze protestantse inwoners Turken, hetgeen dan de gevoelswaarde had van heidenen.

Lees meer: Gehuchten van Waterlandkerkje; liever Turks dan paaps

Turkeye

Turkeye is een gehucht in de gemeente Sluis, in de Nederlandse provincie Zeeland. Het plaatsje heeft 19 inwoners. Het grootste gedeelte van de woningen in het gehucht doet dienst als vakantiewoning. Het gehucht Turkeye was deel van de gemeente Waterlandkerkje van 1796 tot 1970. Deze gemeente ging in 1970 op in de gemeente Oostburg, die op haar beurt in 2003 weer opging in de gemeente Sluis. Na de verovering van Sluis door het Staatse leger trokken de Spaanse troepen weg. Zij lieten 1500 galeislaven achter onder wie een groot aantal moslims uit het Ottomaanse Rijk, die kortweg werden aangeduid als Turcken. De Staten-Generaal besloten de slaven vrij te laten en de Turken terug te sturen naar hun vaderland. Zo hoopte men de steun van het Ottomaanse Rijk te verwerven in de strijd tegen Spanje. Mogelijk heeft Prins Maurits als extra eerbetoon de naam Turkeye verbonden aan de Schans Turkeye die in hetzelfde jaar 1604 werd aangelegd en waarnaar later de nabijgelegen buurtschap werd vernoemd.

Turkije

Er is een band gegroeid tussen de buurtschap Turkeye en de Turkse gemeenschap in Nederland en Turkije. Hierbij betrokken zijn enkele inwoners van de buurtschap, en ook de Stichting Vriendschapsband Nederland-Turkije. Regelmatig zijn er bezoeken door Turkse delegaties en hoogwaardigheidsbekleders, zoals diplomaten. Er zijn ook plaatsnaambordjes Turkeye, gem. Sluis geplaatst in de Turkse steden Dalaman en Trabzon, waar veel Nederlandse toeristen komen. In 2012 werd gevierd dat er 400 jaar diplomatieke betrekkingen bestaan tussen Turkije en Nederland: In 1612 werd de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden erkend door het Ottomaanse Rijk. Zie de externe link Turkije-Nederland.